بررسی نقش نشانه‌های سجاوندی در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث

نشانه‌های سجاوندی از ابزارهای نسبتاً جدید رسم‌الخط فارسی هستند که در گفتار مکتوب جایگزین لحن و دیگر اشاره‌های شبه‌کلامی در گفتار شفاهی می‌شوند. جستار حاضر نشانه‌های سجاوندی را در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث (م. امید) مورد بررسی قرار می‌دهد و در صدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که علائم سجاوندی چه نقش و کاربردی در شعر اخوان دارد. نگارنده به منظور پاسخ‌گویی به سؤال پژوهش با بهره‌گیری از شیوه‌ی استقراء تام، نشانه‌های سجاوندی را از شش دفتر شعر نیمایی اخوان استخراج کرده، سپس با استفاده از شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی داده‌های پژوهش پرداخته است. نتیجه‌ی پژوهش بیانگر آن است که نشانه‌های سجاوندی در شعرهای نیمایی اخوان دو کاربرد عمده دارد: الف) کاربرد زبانی به منظور دلالت بر آواهای زبرزنجیری، تفکیک ساختار جمله و ایجاد انسجام در متن؛ ب) کاربرد هنری به منظور تصویرسازی، القاگری و برجسته‌سازی که اخوان از این کاربردها برای تقویت وحدت پیکره‌ی شعری خود استفاده کرده است.